Dr Vesna Arsić Pejić o moždanom udaru
Izvor: JZU Bolnica ”Srbija”
Doktor Vesna Arsić Pejić, specijalista neurologije, kaže da je moždani udar naglo nastali poremećaj uzrokovan poremećajem moždane cirkulacije koji traje duže od 60 minuta.
„Uslijed nedostatka hranljivih materija i kiseonika dolazi do prestanka funkcionisanja određenih grupa moždanih ćelija što se klinički manifestuje ispadom onih funkcija za čije su izvršenje one odgovorne“, naglasila je dr Arsić Pejić.
Ona je pojasnila da u zavisnosti od načina nastanka, moždani udar može biti ishemijski ili hemoragijski. Akutni ishemijski moždani udar (AIMU) je znatno češći i nastaje u 75 do 80 odsto slučajeva. Javlja se kao posljedica okluzije krvnog suda trombozom ili embolizacijom. Hemoragijski moždani udar se javlja u 20 do 25 odsto slučajeva, a posljedica je intrakranijalnog izlivanja krvi. Najčešće nastaje kao posljedica dugotrajne hipertenzije i/ili promjena u zidu krvnih sudova.
„Faktori rizika koji mogu da dovedu do nastanka moždanog udara se dijele na one na koje se ne može uticati, a to su pol, rasa, naslijeđe, starost i na one na koje se može uticati, a to su hipertenzija, dijabetes melitus, pušenje, dislipidemije, fibrilacija pretkomora i drugi kardiološki poremećaji kao što je gojaznost, fizička neaktivnost, upotreba alkohola, upotreba oralnih kontraceptiva“, istakla je dr Arsić Pejić.
Specijalista neurologije je naglasila da moždani udar nastaje zbog nedovoljnog dotoka krvi u nervno tkivo koje je osjetljivo na ishemiju. Uzroci ishemijskog moždanog udara su tromboza ili embolija arterijskog krvnog suda i karakteriše ga nagli početak i brzi razvoj neuroloških simptoma. Simptomatologija zavisi od toga koji krvni sud je začepljen, odnosno u kom regionu mozga nastaje infarkt.
Najčešći simptomi koji se često mogu predvidjeti od okoline su slabost motornih funkcija ili trnjenje jedne polovine lica ili tijela, iznenadna pojava vrtoglavice sa nemogućnošću hodanja i stajanja koja je praćena nagonom na povraćanje i povraćanjem, a pogoršava se promjenom položaja glave ili tijela ili fizičkim naporom, navodi dr Arsić Pejić.
Dodaje da su simptomi i nagle pojave glavobolje, najčešće sa početkom u potiljačnom predjelu koje mogu biti praćene pojavom slabosti pojedinih dijelova tijela, izmjenom stanja svijesti, otežano izgovaranje pojedinih riječi sa nemogućnošću govora ili nerazumjevanjem tuđeg govora i poremećajima vida kao što su pojava duplih slika, potpuni gubitak vida na jednom ili oba oka, suženje vidnog polja.
Hemoragijski moždani udar se manifestuje istim simptomima i znacima kao i AIMU, pri čemu simptomi kod hemoragijskog moždanog udara već na početku dostižu svoj maksimum. Stanje svijesti je često poremećeno, mogu se javiti i epileptički napadi, a bolesnici često imaju jaku glavobolju, fotofobiju, bol u vratu, mučninu i povraćanje.
„Najraniji dijagnostički postupci bi trebalo da daju odgovor na pitanje da li se radi o AIMU ili hemoragijskom moždanom udaru, te da li je bolesnik za trombolitičku terapiju, za šta je kod većine bolesnika dovoljan neurološki status i CT pregled mozga, uz osnovne labaratorijske analize, prije svega vrijednost glikemije i eventualno faktori koagulacije, eho srca, doppler krvnih sudova vrata i magnetna rezonanca mozga“, naglasila je dr Arsić Pejić.
Svi bolesnici sa AIMU zahtijevaju urgentno liječenje u jedinicama za moždani udar. Primjena trombolitičke terapije unutar četiri do pet sati se preporučuje kod AIMU ukoliko su ispunjeni odgovarajući kriterijumi i nema kontraindikacija.
Kod svih ostalih pacijenata sa AIMU se primjenjuje antiagregaciona terapija uz druge mjere sekundarne prevencije moždanog udara i regulisanje faktora rizika. Antikoagulatna terapija, antitrombocitni lijekovi i trombolitička terapija su kontraindikovani u liječenju hemoragijskog moždanog udara, zaključuje dr Arsić Pejić.
