Olakšice za upotrebu, kazne za kršenje zakona o ćirilici

Izvor: Glas Srpske

Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske pripremilo je nacrt Zakona o zaštiti, očuvanju i upotrebi jezika srpskog naroda i ćiriličnog pisma koji bi trebalo da bude usvojen do 15. septembra – Dana nacionalnog jedinstva.

Prvi član tog zakona, u koji je Glas Srpske imao uvid, kaže da se njime uređuju sistem zaštite, očuvanja i način korišćenja jezika srpskog naroda i ćiriličnog pisma u Republici Srpskoj, kao nematerijalnog kulturnog nasljeđa.

– Jedinstven pristup očuvanju jezika srpskog naroda i ćiriličnog pisma, kao nematerijalnog kulturnog nasljeđa,  podrazumijeva obavezu svih organa, organizacija i drugih pravnih lica da, prilikom korišćenja u pravnom prometu, koriste standardizovan oblik jezika srpskog naroda i ćiriličnog pisma, poštujući njegov integritet i štiteći njegovu kulturnu vrijednost – navedeno je u zakonu.

Ovaj akt predviđa da se republičkim propisima i propisima jedinica lokalne samouprave mogu ustanoviti poreske i druge administrativne olakšice za privredne i druge subjekte koji u svom poslovanju odluče da koriste ćirilično pismo, što uključuje i korišćenje ćiriličnog pisma u elektronskim medijima i prilikom izdavanja štampanih javnih glasila. Pored olakšica, zakon predviđa i novčane kazne od hiljadu do pet hiljada maraka za nepoštovanje ovog zakona.

Zakon kaže i da su kulturne i druge manifestacije, koje se finansiraju ili sufinansiraju iz javnih sredstava obavezne da, s ciljem promovisanja, očuvanja i njegovanja ćiriličnog pisma, imaju logo i naziv manifestacije ispisan i na ćiriličnom pismu.

Prema mišljenju Republičkog sekretarijata za zakonodavstvo od 26. avgusta ove godine, ustavni osnov za donošenje ovog zakona sadržan je u Amandmanu XXXII Ustava Republike Srpske, prema kojem Republika, između ostalog, uređuje i obezbjeđuje brigu o djeci i omladini, obrazovanju, kulturi, zaštiti kulturnih dobara i fizičkoj kulturi.

S druge strane, advokat iz Banjaluke Aleksandar Jokić kaže da je nacrt zakona o zaštiti srpskog jezika i ćiriličnog pisma koji je predsjednik Republike Srbije Aleksandar Vučić uručio srpskom članu Predsjedništva BiH, u dijelu u kome se propisuje obaveza institucijama da koriste ćirilično pismo, protivan Ustavu Republike Srpske. Jokić smatra da zaštita jezika i pisma ne bi trebalo da je zakonska materija, ističući da svaki takav pokušaj vrlo izvjesno predstavlja kršenje Ustava Republike Srpske.

– Naš Ustav propisuje da su službena pisma u Republici Srpskoj ćirilica i latinica. Iz toga je jasno da obavezno korišćenje nekog od ovih pisama ili zabrana upotrebe drugog, direktno je protivno ovoj odredbi Ustava. Službena pisma moraju biti u ravnopravnoj upotrebi – kaže Jokić.

 Savjet

Zakon kaže da o normiranju, njegovanju, unapređenju i zaštiti jezika srpskog naroda i ćiriličnog pisma brine  Savjet za standardizaciju jezika srpskog naroda i ćiriličnog pisma, u saradnji sa drugim kulturnim, naučnim i obrazovnim institucijama i ustanovama.

– Vlada Republike Srpske, na prijedlog ministarstva nadležnog za poslove kulture, imenuje Savjet na period od četiri godine – predviđa zakon.