Nekažnjeni zločini nad Srbima u Pofalićima

Izvor: Srna

U opštem napadu muslimanskih jedinica na sarajevsko naselje Pofalići u rano jutro 16. maja 1992. godine, prema srpskim izvorima, ubijeno je oko 200 civila srpske nacionalnosti, a uporedo sa likvidacijom i protjerivanjem srpskog stanovništva njihova imovina je opljačkana i spaljena.

Iako je kao poslanik u Narodnoj skupštini Republike Srpske Zoran Đerić blagovremeno pokretao inicijative da se ispitaju i istraže zločini počinjeni nad srpskim stanovništvom u sarajevskom naselju Pofalići, a MUP Republike Srpske prikupio potrebnu dokumentaciju i podnio krivične prijave Tužilaštvu BiH, činjenica je da se već dugi niz godina po tom pitanju ništa konkretno nije uradilo.

Đerić je ranije rekao da to i ne treba da čudi, jer Tužilaštvo BiH do sada ni po drugim pitanjima i na drugim mjestima gdje su počinjeni zločini nad Srbima nije uradilo gotovo ništa svih ovih prethodnih godina.

– Ne može biti pomirenja među narodima u BiH sve dok nadležne institucije ne budu objektivno ocijenile i kaznile počinioce zločina koji su pravljeni na svim stranama u BiH – rekao je Đerić, koji je tokom svog političkog djelovanja obavljao i funkciju ministra unutrašnjih poslova Republike Srpske, a sada je generalni sekretar Predsjedništva BiH.

Predsjednik Predsjedništva Boračke organizacije “Ilidžanski borac” iz Istočne Ilidže Goran Šehovac u ranijoj izjavi Srni naveo je da je veoma razočaran nekorektnošću Suda i Tužilaštva BiH prema stradanjima Srba u naselju Pofalići u Sarajevu, sredinom maja 1992. godine.

– Oni koji su se zaklinjali da žele multietničko Sarajevo počinili su mučke zločine nad nevinim srpskim civilima, a da za ta svoja nedjela nikada nisu odgovarali pred licem pravde. Smatram da, zbog toga, dugo neće doći do međusobnog pomirenja u BiH, odnosno sve dok muslimanske vlasti u Sarajevu ne otkriju i sankcionišu sve one koji su činili ratne zločine nad Srbima – rekao je Šehovac.

Prema njegovim riječima, mučki napad pripadnika muslimanskih paravojnih jedinica Patriotske lige i Zelenih beretki na Srbe u Pofalićima 16. maja 1992. godine “otvorio je oči” Srbima koji su živjeli na području sarajevske opštine Ilidža, i koji su uspjeli da se samoorganizuju i pruže otpor napadu muslimanskih falangi koji je, takođe, izveden i na njih i njihova imanja.

– Šta bi bilo na teritoriji Ilidže, da Srbi tada nisu shvatili da ih čeka sudbina braće iz Pofalića i da nisu bili budni i oprezni? Sljedbenici Alije Izetbegovića imali su namjeru da pobiju Srbe, da satru sve što je srpsko, i to im je bio jedini cilj. I danas većina muslimanskih lidera u Sarajevu ne krije svoje namjere da od BiH naprave islamsku državu. E, to im nećemo nikada dozvoliti – poručuje Šehovac.

On je podsjetio da opština Istočna Ilidža i Boračka organizacija “Ilidžanski borac” ovih dana nizom prigodnih memorijalnih, kulturno-umjetničkih i sportskih manifestacija obilježavaju Dan odbrane Ilidže, Krupca i Vojkovića.

– Za ovaj zločin još niko, ni poslije 25 godina nije odgovarao, a mi i dan-danas tragamo za još 21 licem srpske nacionalosti, koji su nestali u napadu muslimanskih falangi na Pofaliće – rečeno je u Organizaciji porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila Sarajevsko-romanijske regije.

Organizacija sve vrijeme, zajedno sa porodicama žrtava, pokušava da utvrdi istinu o nestalim pofalićkim Srbima, ali pri tome stalno nailazi na probleme i prepreke, i administrativne i političke prirode, koje im stvaraju vlasti u Federaciji BiH i Kantonu Sarajevo, kojima je cilj da prikriju stravične zločine nad sarajevskim Srbima.

O stradanjima i progonu pofalićkih Srba i jasnoj namjeri muslimanskog političkog i vojnog rukovodstva da napravi etnički čisto Sarajevo i BiH svjedoči i dokumentarni film “Pofalići” novinara i bivšeg urednika RTRS-a Snježana Lalovića.

– Filmovi poput ‘Pofalića’ nalaze se u Jugoslovenskoj kinoteci i ostaće tamo u arhivu kao jedno svjedočanstvo, o kojem će se neko nekad interesovati. Naši filmovi koji govore o zločinima počinjenim nad Srbima nemaju baš veliki prolaz – pogotovo na Zapadu. Istina ostaje onakva kakva je bila plasirana od 1992. do 1995. godine”, rekao je Lalović.

Prema podacima kojima raspolažu nadležni organi iz Srpske, a koji su bili dostupni i medijima, napad na Pofaliće pripremili su komandant Teritorijalne odbrane BiH Hasan Efendić i lokalni starješina Teritorijalne odbrane Idriz Salko.

Na desetine ljudi, samo zbog hrišćanskog imena i prezimena likvidirano je, a na stotine hapšeno, brutalno prebijano i terorisano. Od mnogobrojnih zlostavljanih žena, dokazano je da su dvije maloljetnice silovane.

U akciji su učestvovali odred “Pofalići jedan”, čiji je komandant bio Habib Idrizović, “Pofalići dva”, sa komandantom Jusufom Lošićem i Odred “Velešići”, kojim je komandovao sada pokojni Enver Šehović, dok je na čelu bataljona Vojne policije bio Dževad Topić.

Prije napada Pofalići su svakodnevno granatirani, a po naselju je pucano i iz snajpera. U ovim dejstvima na Pofaliće poginuli su Slavica Đurović i njene komšije Savo Marić i Obren Pantović, dok je teže ranjen Slavičin muž Dobro.

Od snajpera je stradao Rajko Savić, a poslije ubistva penzionisanog policajca Mlađena Bratića, među stanovništvom su zavladali strah i panika. Bratić je ubijen 4. maja 1992. godine u Gornjim Pofalićima, a istog dana ranjen je Dragomir Ignjatović.

Deset dana kasnije ubijen je Rajko Savić, nakon čega je počeo teror nad srpskim civilima, uništavanje i pljačka njihove imovine, da bi 16. maja, u 5.30 časova na naselje, koje je bilo u potpunom okruženju, počeo napad iz više pravaca – od Željezničke stanice, Fabrike duvana, Buća Potoka i Kobilje Glave.

Ubijena je i Nada Vasković, a bračni par Vojislav i Marica Pikulić odvedeni su iz svoje kuće i do danas se vode kao nestali. Ubijen je i bračni par Savić – Mirko i Rosa, zatim Božidar i Ljubica Elek, koji su kasnije zapaljeni. Likvidirani su i supružnici Stana i Stevan Vasković, kao i Vida Bratić.

Zločin u Pofalićima odnio je stotine života, mada broj nikada nije preciziran, jer su mnogi Srbi s početka rata tražili utočište u većinski srpskim Pofalićima, a mnogi se i danas vode kao nestali, dok mnogi od onih koji su preživjeli ovu golgotu nisu vratili svoju imovinu, tako da i nisu u prilici, niti u mogućnosti da otvoreno govore o stradanjima svojih najbližih, jer strahuju od opstrukcije i negativnih reakcija sarajevskih vlasti na zahtjeve za povrat imovine.