Da li nadzvučni putnički avioni imaju budućnost?

Autor: FILTER

Na današnji dan, 21. januara 1976. godine, počeo je sa komercijalnim letovima nadzvučni putnički avion Konkord (franc. Concorde).

Pored francuskog Konkorda, Rusi su razvili Tupoljev Tu-144 i to su za sad, jedina dva nadzvučna putnička aviona koja su bila u upotrebi.

Konkord je letio brzinom od 2170 kilometara na čas na visini od 18 km. Poređenja radi, Boing 747 leti brzinom od 900 kilometara na čas na visini od 10 km.

Njegov najveći problem bila je prije svega finansijska isplativost. Karte su bile i do 20 puta skuplje od prosječne cijene u putničkom saobraćaju, a bio je isplativ samo uz maksimalnu popunjenost.

Dvije stvari su loše uticale na interesovanje za let Konkordom. Prva je bila nesreća iz 2000. godine u kojoj je poginulo svih 100 putnika i članova posade. Druga je napad od 11.09.2001. na kule bliznakinje u Njujorku.

Tupoljev Tu-144 je manje od godinu dana bio u upotrebi u putničkom saobraćaju (01.11.1977.-01.06.1978.). Napravio je ukupno 102 leta od kojih 55 u putničkom saobraćaju.

Jedan od najvećih razloga zbog kojeg teško da ćemo uskoro vidjeti komercijalni nadzvučni avion je ponuda i potražnja. Kako se može jasno vidjeti zadnjih godina, trend putovanja avionom naglo se okreće od nekadašnjeg “luksuza” prema današnjim što jeftinijim avioprevoznicima. Cijene su niže nego ikad, a postoji i razlog za to – maksimalna optimizacija. Takozvane “budžet” aviokompanije paze i na najsitnije detalje – udobnost je dobro kompromitovana (neki će reći i bezbjednost, ali posljednjih godina nema previše avionskih nesreća).

Međutim, preko okeana ne misle tako. Mlada američka kompanija “Bum supersonik” (engl. Boom Supersonic ) uortačila se sa projektanskom kompanijom francuskog aeronautičkog džina “Daso” u poduhvatu da napravi novi avion koji će drastično skratiti putovanja. Cilj kompanije je da “svijet učini drastično pristupačnijim – smanjujući troškove, vrijeme i gnjavažu tokom putovanja”.

Mogući mlaznjak koji bi “Bum” proizvodio, nazvan “Uvertira” (engl. Overture), trebalo bi da već 2023. godine poleti brzinom od 2,2 maha – 2,2 puta brže od zvuka. Imaće delta krilo poput “Konkorda”, trup od ugljeničnih vlakana i turbo-mlazne motore s trostrukim turbinama.