1926: Prenos posmrtnih ostataka streljanih Srba u dvorište crkve u Blažuju
Autor: FILTER/A.K.
U nedjelju, 5. septembra 1926. obavljeno je prenošenje posmrtnih ostataka Srba streljanih 1914. godine u dvorište crkve u Blažuju.
Bez ikakve sudske presude, 06. oktobra 1914. na Ilidži je streljano 18 Srba. Streljano je šest Tuševljaka, (Marko, Kosta, Sava, Gavro, Mitar i Đorđo), četvero Pandurevića,( Uroš, Đoka, Nikola i Mihajlo), troje Kneževića (Nikola, Vučina i Jelka), Jovo i Ruža Vlačić, te Risto Bojović, Pero Kulina i Jovo Čamur.
Po prezimenima se vidi da su u pitanju starosjedilačke porodice sa prostora današnjeg Istočnog Sarajeva. Ostaci su preneseni sa mjesta streljanja na Ilidži u zajedničku grobnicu u porti crkve u Blažuju gdje se spomenik i danas nalazi.
Prota Petar Lalić je prvo održao pomen na mjestu streljanja, zatim su posmrtne ostatke do Banje Ilidža prenijeli preživjeli “taoci internirci” gdje je govor održao sekretar “Prosvjete” Vasilj Grđić. Povorka kreće ka Plandištu gdje je govor održala Joka Šiljak, a onda dobrovoljci unose posmrtne ostatke u crkvu gdje parastos drži mirtopolit Petar Zimonjić. Od crkve do grobnice ostatke nose naizmjenično članovi ORJUNE (Organizacija jugoslovenskih nacionalista) i SRNAO (Srpska nacionalna omladina), da bi ih u grob položili članovi porodica.
Prenosu posmrtnih ostataka je prisustvovao veliki broj građana Sarajeva što može da se vidi po fotografijama iz tadašnje štampe.
Crkva Svetog Save u Blažuju je na listi nacionalnih spomenika BiH. Kamen temeljac je položen 1896, a hram osvještan 1897. godine. Na spomeniku iz 1926. godine koji se i danas nalazi u dvorištu crkve, stoji 16 imena. Iz nekog razloga nisu upisana imena streljanih žena Jelke Knežević i Ruže Vlačić. U grobnici leže ostaci njih 11 jer na nadgrobnoj ploči piše “Ovdje počivaju kosti 11 mučenika, a petorici se ni kosti ne nađoše“. Na ploči je i epitaf: “Blago grobu i u tami što se sjaji, gde kandila pripaljuju naraštaji”.
