Od Slavije do olimpijade
Autor: FILTER/A.K.
Kad je jula 1975. u svojoj 76. godini u Beogradu umro Aleksandar Aleksa Spahić, dobar dio klubova za koje je nastupao više nije postojao.
O njemu se znalo da je kao bivši učesnik olimpijade i reprezentativac ostao veliki ljubitelj atletike i da je do zadnjeg dana pratio sa podjednakim žarom, kako atletska takmičenja, tako i obične treninge. Trag o njemu je ostao kroz crtice o nastupu na olimpijadi, rekordima koje je postavljao i klubovima za koje se takmičio kao atletičar, ali i kao fudbaler. Međutim, osnovni podaci koje mogu da se nađu o Spahiću putem pretraživača su puni praznina i nedostaje dosta toga.
Rođen je u Čapljini 1899. godine. Po nekim podacima, prvi je donio fudbalsku loptu u taj hercegovački gradić. Sportom je počeo da se bavi rano, kao dio Sokolske čete u Prebilovcima, odakle mu je bila majka. Postoji anegdota po kojoj je trinaestogodišnji Aleksa na terenu čapljinskog “Uskoka” bacio koplje mnogo dalje nego što je iko očekivao, a pogotovo Novica Šarić Šop (čapljinski fudbaler) kome je koplje probilo butinu. Ubrzo nakon toga pobjeđuje na takmičenju jugoslovenskih srednjih škola.
Atletski uspjesi
Na seniorskim prvenstvima Jugoslavije pobjeđivao je za raličite klubove, ali i u različitim disciplinama. Kao takmičar Srpskog sportskog kluba iz Sarajeva (preteča Slavije), 1920. godine postao je prvi prvak zajedničke države u bacanju kugle sa rezultatom od 11,55 metara. Najuspješnija godina za Aleksu Spahića je 1923, gdje kao član matičnog kluba “Uskok” iz Čapljine, pobjeđuje na državnom prvenstvu čak u tri discipline (bacanje kugle, bacanje diska i skok u dalj) te postavlja novi rekord u skoku u dalj skočivši 6,65 metara. U toj disciplini pobjediće i 1926. nastupajući za ASK iz Zagreba, dok je posljednju pobjedu na državnom takmičenju odnio braneći boje beogradskog BSK-a 1933. i to u bacanju kugle.
Nagrada za odličnu sezonu u 1923. je stigla učešćem na VIII Olimpijskim igrama održanim u Parizu 1924. godine. Spahić je bio jedan od 38 jugoslovenskih sportista i takmičio se u atletskom petoboju. Petoboj je atletska disciplina u kojoj se učesnici takmiče u skoku u dalj, bacanju koplja te trčanju na 200 metara. Nakon ove prve 3 discipline 12 najboljih se takmiči u bacanju diska, da bi na kraju 6 najboljih trčalo trku na 1500 metara. Aleksa Spahić je nakon prve 3 discipline završio kao 24. te nije nastavio dalje takmičenje. Rezultati koje je postigao bili su: skok u dalj 6.32 m (15. u ukupnom poretku), bacanje koplja 31 m (30. mjesto) i trku na 200 metara je istrčao za 25 sekundi (21. mjesto).
Zanimljivosti o OI 1924.
Olimpijske igre 1924. ostaće upamćene po prvim zlatnim medaljama za Jugoslaviju koje je osvojio legendarni gimnastičar Leon Štukelj u višeboju i na vratilu. Kraljevina SHS je osim sportista u 8 disciplina (fudbal, atletika, gimnastika, jahanje, plivanje, tenis, rvanje, biciklizam), u Pariz poslala i četvoricu vajara koji su, radeći skulpture na temu sporta i olimpijskih igara, učestvovali u pratećem takmičenju u umjetničkom izražavanju.
Na ovim igrama američki plivač Džoni Vajsmiler, prvi filmski Tarzan, osvojio je tri zlatne medalje, a britanski atletski tim je poslužio kao inspiracija za čuveni, oskarima nagrađeni, film “Vatrene kočije”.
Epizoda u sarajevskoj Slaviji
Trgovačku akademiju (preteča Srednje ekonomske) Aleksa Spahić završio je u Sarajevu. U poslijeratnim godinama i povratkom nekadašnjih sportista sa fronta, ponovo počinje organizovanje Srpskog sportskog kluba koji će 1921. ponijeti ime Slavija. U ekipi iskusnih fudbalera koji su bili pioniri ovog sporta u BiH, mjesto nalazi i mladi hercehovački atletičar koji je brzinom i snagom nadomjestio tehničke nedostatke. Njegovo ime nalazimo 03.06.1920. među igračima verifikovanim za nastup u toj sezoni. Za tu generaciju nastupali su i Lukač, Jeftanović, Jokanović, Bajer, Gerovac,Kabiljo, Samouković, Šešlija, Delić, Stupar…
Uporedo sa fudbalom, trenirao je i atletiku pa se nakon prvih uspjeha, skroz preorijentisao na svoj matični sport. Ostalo je zabilježeno da je pored Slavije fudbal igrao i za mostarski SK Jugoslavija, ali vjerovatno i za čapljinski Borac.
Inostrana karijera
U atletici je najveće uspjehe postigao za Uskok iz Čapljine, ali nastupao je i za zagrebačke i beogradske atletske klubove. Pošto je školovanje nastavio u Pragu, tamo je nastupao za njihovu Slaviju, ali u atletici. Takođe, školujući se, takmičio se i za belgijske klubove iz Brisela.
Poslije završetka Drugog svjetskog rata pa do kraja života radio je kao viši bankarski službenik, ali je i bio član AK Crvena zvezda iz Beograda, jedno vrijeme i njegov potpredsjednik, a nekoliko godina i član Upravnog odbora Atletskog saveza Jugoslavije.
