ANALIZA: Čija podrška presuđuje lokalne izbore u Istočnom Sarajevu?

Autor: FILTER

Ljudi čine stranke, a to se pri analizama izbornih rezultata, posebno lokalnih, često zaboravlja. Posmatra se isključivo rezultat stranke, bez analize o povjerenju koje su kod birača stekli kandidati na listama.

Tako se u jednoj od posljednjih analiza koja je objavljena tvrdi: „Na lokalu 2020. dramatičan pad SNSD, ako ostane bez DNS“.
Analiza je bazirana na rezultatima lokalnih izbora 2016.godine. Mnogo toga se u međuvremenu promijenilo pa mi analiziramo današnju poziciju – šta se dešavalo od 2016. i kakva je pozicija pred pripremu za lokalne izbore 2020.

KO DOBIJA A KO GUBI PODRŠKU U ISTOČNOM SARAJEVU?

DNS gubi snagu nakon formiranja DEMOS-a
DNS danas ne postoji u obimu u kome je postojao 2016. godine. Nakon opštih izbora 2018.godine ovu stranku napustio je značajan broj funkcionera i članova. Formirali su DEMOS, a taj podatak je vješto izbjegnut u pomenutoj analizi.

Nakon lokalnih izbora 2016., DNS je u šest opština Grada Istočno Sarajevo imao 13 odbornika. Za tri godine izgubili su 7 odbornika pa ih je danas 6.

Stanje u opštinama u kojima je DNS izgubio odbornike

• U Istočnoj Ilidži su imali 1249 glasova i 3 odbornika. Danas imaju 2. Najviše glasova 2016. imao je Darko Ljuboje – 508. On je sada član DEMOS-a.
• U Istočnom Novom Sarajevu je DNS na posljednjim lokalnim izborima imao 990 glasova i dobili su 3 odbornika. Danas imaju 2. Aleksandar Kostović je imao 221 glas i sada je član DEMOS-a.
• U Palama je DNS imao 1724 glasa i dobio 4 odbornika u Skupštini opštine. Danas je u DNS-u još samo Marko Kubatlija koji je na izborima imao 342 glasa. Ostali su članovi DEMOS-a.
• U Sokocu je DNS imao 768 glasova. Imali su 2 odbornika a danas nemaju nijednog. Bojana Marković i Milomir Borovčanin napustili su DNS i djeluju kao samostalni odbornici. S druge strane, DEMOS u ovoj opštini ima 1 odbornika – nekadašnji SDS-ov Ljubomir Erić.
  

Uticaj opštih na lokalne izbore

Pred opšte izbore 2018.u DNS su se izdvojile dvije struje. Iako su na listama nastupali zajedno, o sukobu između ovih struja se govorilo i javno. Svaka je imala svog kandidata, pa se i njihovi rezultati mogu posmatrati kao današnji odnos snaga DNS i DEMOS-a u ovoj regiji.

Primjer Pala, opštine sa najvećim brojem birača, pokazuje da bi DEMOS u Istočnom Sarajevu mogao imati veću podršku od DNS-a.
Kandidati DNS-a za poslanike u NS RS imali su 2018. godine 4 465 glasova – u procentima, povjerenje 35, 64 % birača. To je bio najbolji rezultat DNS-a u RS.
Aco Stanišić koji je danas u DEMOS-u imao je 3 317 glasova, dok je DNS-ov Aleksandar Glavaš dobio 1 407 glasova.

SNSD konstantan

Od lokalnih izbora 2016. u Istočnom Sarajevu zabilježen je jedan slučaj izlaska izabranog odbornika SNSD-a iz ove stranke. To je Bojan Pejović, odbornik u SO Pale koji kao nezavisni odbornik djeluje sa strankama okupljenim oko SDS-a.
Zabilježeni su i slučajevi odbornika koji su pri izlasku iz svojih partija, rad u skupštinama nastavili u klubovima SNSD-a.

SNSD je sa koalicionim partnerima značajno promijenio stanje snaga nakon lokalnih izbora. Imali su 2016. većinu samo u Istočnom Novom Sarajevu. Danas su pozicija i u Palama, Trnovu i Istočnoj Ilidži.

Šta je sa drugom koalicijom?

NDP ostao na jednom odborniku
Ova stranka je nakon izbora 2016. u Istočnom Sarajevu imala 4 odbornika. Danas imaju samo jednog – Sinišu Lasicu u Palama. NDP je na izborima imao 656 glasova, a Lasica je u međuvremenu pristupio koaliciji okupljenoj oko SNSD-a.

SDS i PDP – spasavanje koalicije
SDS i PDP vrijeme provode uglavnom u pokušajima da zadrže članstvo. Imaju problema sa odlaskom svojih odbornika i borbom za očuvanje većina u skupštinama.
Nakon formiranja većine u SO Pale po završetku lokalnih izbora, tu istu većinu su izgubili. SDS je napustio Miloš Golić, a PDP Krsto Mićić i Mlađan Ćeremidžić. Danas deluju kao nezavisni odbornici pri većini okupljenoj oko SNSD-a.
Pomenuta koalicija izgubila je većinu i u Istočnoj Ilidži. Nekadašnji odbornici NDP-a Zoran Trapara i Darko Bosiljčić sada su članovi Ujedinjene Srpske i okrenuli su leđa dugogodišnjim koalicionim partnerima. Isto je uradila i Tanja Knežević iz PDP-a.
Većinu više nemaju ni u Trnovu. Tamo su Dragan Šipovac (SDS) i Vidak Šipovac (NDP) napustili stranke, prešli u DEMOS i uz SNSD i ostale koalicione partnere formirali većinu u SO Trnovo.

Zaključak
Činjenica koju treba uzeti u obzir u svim analizama, pa i u ovoj, je da se glasa na otvorenim listama. Svaki birač tako ima mogućnost da zaokruži ime kandidata kojeg na taj način bira za svog predstavnika. Postoji mogućnost da glasa za njega bez obrzira na to na čijoj listi se on nalazi.

Da je situacija drugačija i da su na izborima zatvorene liste (mogućnost da se glasa samo za stranku koja kasnije postavlja one za koje stranački organi smatraju da trebaju biti predstavnici glasača), tek tada bi se moglo govoriti o isključivom povjerenju birača prema određenoj stranci.

Izabrani predstavnici građana su baš to, neko kome su građani dali povjerenje da ih zastupaju. Ako se ova činjenica uzme u obzir, izlišno je danas govoriti o tome da birači podržavaju samo stranke.

Podršku dobijaju i ljudi (možda i veću nego same stranke).